Już po raz trzeci, w dniach 6-8 lipca na Wydziale Nauk Społecznych Uniwersytetu Gdańskiego odbył się Kongres Młodej Nauki, który miałem zaszczyt współtworzyć będąc członkiem Komitetu Naukowego i moderatorem panelu poświęconego interdyscyplinarności w badaniach humanistycznych i społecznych. Panel był okazją do prezentacji przez młodych badaczy autorskich badań z pogranicza różnych dziedzin i dyscyplin naukowych, a tym samym forum wymiany myśli, podglądów, ale i frapującej dyskusji.
W ramach Kongresu zgłosiłem już po raz drugi autorski panel dyskusyjny pt. „Interdyscyplinarność w badaniach humanistycznych i społecznych – szansa czy zagrożenie”. Jak pokazało duże zainteresowanie, zarówno jeśli chodzi o tradycyjne wystąpienia, jak i prezentacje w formie posterów, tematyka ta znajduje uznanie w oczach młodych badaczy, o czym świadczy bogaty i zróżnicowany program panelu, co pozwala mi z zadowoleniem stwierdzić, że główny cel został spełniony, a więc było interdyscyplinarnie i przekrojowo.
Panel otworzyło wystąpienie Jakuba Dombrowskiego pt. „Zjawisko sekstingu wśród młodych Polaków”. Podczas wystąpienia podjęta została próba wskazania czynników wpływających na formę (tekstową, multimedialną) oraz częstotliwość podejmowania aktywności jaką jest seksting. Prelegent zaprezentował wyniki badań własnych przeprowadzonych na dużej grupie w formie kwestionariusza internetowego, w którym pod uwagę wzięto takie zmienne jak płeć, wiek, częstotliwość uprawiania sekstingu w relacji jak i poza nią, bycie w związku, typ wysyłanych/odbieranych wiadomości oraz kim jest odbiorca. Jak argumentował Pan Jakub, w badaniu uzyskano ciekawe wyniki w aspekcie satysfakcji seksualnej oraz samooceny ogólnej a wysyłaniem wiadomości o charakterze erotycznym. Podkreślał jednocześnie, że przedstawione dane pokazują jednak zaledwie część predyktorów, istotnych przy analizie tego zjawiska. W związku z tym faktem, zdaniem prelegenta, seksting powinien być rozpatrywany interdyscyplinarnie, ze względu na swój wieloczynnikowy charakter. Takie ujęcie pozwoli spojrzeć na to zjawisko nie tylko jako zagrożenie dla osób niepełnoletnich, ale też jako forma ekspresji własnej seksualności, kiedy to podejmują się go osoby pełnoletnie i świadome swoich decyzji.
Niezwykle cennym, a jednocześnie wzbudzającym duże zainteresowanie uczestników panelu i jego słuchaczy było wystąpienie Dawida Pawła Dziadusia pt. „Interdyscyplinarność nauk w indywidualizacji dzieci i młodzieży jako szansa dla rozwoju edukacji włączającej”, o czym świadczą liczne pytania i ożywiona dyskusja po wystąpieniu. Prelegent zaprezentował zarówno perspektywę teoretyczną, jak i praktyczną, z pozycji nauczyciela, pedagoga i dyrektora szkoły, co z całą pewnością pozwoliło na rozpatrywanie tematu w szerszym kontekście.
Jak wskazywał prelegent, interdyscyplinarność dziedzin nauki i ich rozwój, między innymi psychologii, pedagogiki, czy też psychiatrii spowodował rozwój świadomości systemu edukacji w zakresie indywidualizacji pracy z uczniem wymagającym specjalnych potrzeb edukacyjnych. Wskazywał także, że o edukacji włączającej mówi się coraz częściej, a nauczyciele coraz chętniej sięgają po współczesne metody pracy i dostosowują je do indywidualnych potrzeb swoich wychowanków. Jako uczestnik pilotażowego projektu Specjalistyczne Centra Wspierającego Edukację Włączającą, prelegent podkreślał, że projekt ten pokazał jak cenna może okazać się wiedza interdyscyplinarna w codziennej pracy. Pełniąc funkcję eksperta zewnętrznego, który szkolił nauczycieli z zakresu tworzenia Indywidualnych Programów Edukacyjno-Terapeutycznych , a jednocześnie z drugiej strony jako dyrektor placówki korzystający ze wsparcia oferowanego przez SWEW Pan Dawid zauważył, jak cenna może okazać się wiedza na temat indywidualnych predyspozycji dzieci i młodzieży, wiedza, która pochodzi od specjalistów z różnych dziedzin.
Anna Gajda z kolei wygłosiła referat pt. „Nienormatywne działania wobec grupy: Czy osobowość ma znaczenie”, w którym podzieliła się wynikami badań w kontekście wspierania ruchów antyszczepionkowych. Jak wskazywała prelegentka, wyniki wykazały związek między rozhamowaniem (w trzech badaniach), bezdusznością (w dwóch badaniach), niekliniczny sadyzmem (w jednym badaniu; mierzonym Short Sadistic Impulse Scale), a chęcią angażowania się w radykalne działania zbiorowe w obronie ruchów sprzeciwiających się szczepieniom. Tym samym wyniki badań pokazały, że wybrane cechy osobowości są ważnymi predyktorami zaangażowania się w działania zbiorowe.
Bartosz Grauman przedstawił natomiast referat pt. „Kulturowe reprezentacje solarpunku jako próba przesunięcia globalnego dyskursu politycznego w obliczu katastrofy klimatycznej”. Opierając się na narzędziach badawczych opracowanych w ramach studiów kulturowych, prelegent przedstawił zarys ideologiczny ruchu artystyczno-aktywistycznego solarpunk. Zaprezentował także propozycję odczytania kreowanych w ramach tego nurtu tekstów jako próby przesunięcia globalnego dyskursu politycznego w obliczu środowiskowych, społecznych i ekonomicznych zagrożeń XXI wieku, w szczególności w zakresie sposobu produkcji dóbr oraz ich dystrybucji.
Do świata Tolkiena zabrała nas z kolei Irena Jerzemowska, prezentując referat pt. „Analiza Syntaktyczna Języka Sindarin”. Jak wyjaśniała prelegentka Sindarin jest jednym z wielu języków sztucznych, utworzonych przez brytyjskiego pisarza i filologa literatury staroangielskiej J.R.R. Tolkiena. Sindarin występuje w dziełach stworzonej przez J.R.R. Tolkiena „mitologii Śródziemia”. Tak jak każdy język sztuczny, Sindarin jest mieszanką kilku języków naturalnych, stąd jego fonologia, czy gramatyka przypominają języki naturalne, a w szczególności język walijski. Najbardziej interesującym jednak spektrum tego języka jest jego składnia, która jest praktycznie taka sama jak składnia języka angielskiego.
Na szanse, jakie niesie ze sobą interdyscyplinarność nauk, silnie zwracał uwagę również Jakub Nowicki, prezentując wystąpienie pt. „Status pojęcia gatunku na gruncie współczesnej biologii z perspektywy filozofii nauki”, w którym na konkretnym przykładzie wskazywał, że filozofia jako dyscyplina, a w tym przypadku konkretnie filozofia nauki, to dziedzina posiadająca duży potencjał interdyscyplinarny. Jak argumentował, dialog pomiędzy filozofami nauki, a badaczami z obszaru nauk szczegółowych okazuje się niezbędny i twórczy z perspektywy obu stron. Podczas swojego wystąpienia prelegent skupił się więc na pojęciu gatunku ujmowanym z perspektywy nauk biologicznych oraz niejednoznacznościach, które mogą wyniknąć z jego niedoprecyzowania.
Interesującą perspektywę zaprezentował także Paweł Sikora Paweł, wygłaszając referat pt. „Human flourishing – interdyscyplinarna koncepcja badań nad dobrostanem człowieka” – wystąpienie odnosiło się do filozoficznej koncepcji neoarystotelesowskiego eudajmonizmu, znanego na Zachodzie jako human flourishing i jej interdyscyplinarnego charakteru. Prelegent przedstawił więc podstawowe założenia human flourishing, ze szczególnym uwzględnieniem interdyscyplinarnego charakteru tych badań oraz wskazał na potencjalne praktyczne zastosowania tej teorii w obszarze edukacji moralnej. Jak zaznaczył w abstrakcie Pan Jakub i co też wybrzmiało podczas wystąpienia „powstające na zachodzie Institutes for Human Flourishing, to jednostki badawcze, w których filozofia, psychologia, socjologia i pedagogika spotykają się, aby wspólnie wyznaczać standardy, cele i ramy rozwojowe człowieka”.
Panel zamykało moje wystąpienie pt. „Powstanie Styczniowe w prasie – percepcja zrywu niepodległościowego w prasie polskiej w związku ze 160. rocznicą wybuchu”. Analizie poddałem 46 artykułów prasowych, które ukazały się na łamach 9 tygodników, 25 dzienników i jednego dwutygodnika. Do szerszej analizy wybrano reprezentatywne teksty, które też zostały omówione podczas wystąpienia.
